Szukaj
Close this search box.

Psychoterapia Poznawczo-Behawioralna – na czym polega?

Witaj na stronie Salus Pro Domo!
Ponad 280 pozytywnych opinii!
Spis treści

Centrum Medyczne oferuje psychoterapię poznawczo-behawioralną dla osób:

  • Cierpiących z powodu problemów psychologicznych i zaburzeń psychicznych
  • Doświadczających problemów małżeńskich i w relacjach partnerskich,
  • Które chcą wzmocnić zdrowie psychiczne, uaktywnić zasoby odpornościowe, poprawić relacje interpersonalne. Są w trakcie podejmowania ważnych życiowych decyzji i nowych wyzwań np. zawodowych.

Psychoterapia Poznawczo-Behawioralna ma statut dominującego paradygmatu w odniesieniu do rozumienia patogenezy wielu zaburzeń, problemów psychologicznych i zasad psychologicznych interwencji pomocowych. Podejście poznawczo-behawioralne jest zgodne z obecnymi badaniami naukowymi dotyczącymi uwarunkowań psychopatologii, zakłada ich wspólne uwarunkowania biologiczne ( biologiczna predyspozycja do zachorowania), środowiskowe, osobowościowe i poznawcze. Metoda poznawczo-behawioralna jest formą psychoterapii kierowaną do nastolatków i dorosłych.Skuteczność psychoterapii poznawczo-behawioralnej, uznaje się za wyjątkowo dobrze udokumentowaną w badaniach naukowych i potwierdzoną empirycznie przez wyniki leczenia. Jest zalecaną terapią w odniesieniu do dużej depresjizaburzeń depresyjno-lękowych, lęku uogólnionego, napadów paniki. Badania potwierdzają, że w leczeniu zaburzeń nastroju i lękowych efektywność terapii jest porównywalna ze skutecznością alternatywnego leczenia farmakologicznego. Jest szczególnie zalecaną metodą w przypadku braku skuteczności antydepresyjnego leczenia farmakologicznego. Niezwykle istotny jest wpływ terapii na podtrzymywanie okresów remisji i obniżanie ryzyka nawrotów epizodów choroby. Liczne badania wskazują na to, że terapia wywarła istotny i trwały wpływ na pacjentów z rozpoznaniem zaburzenia odżywiania.

Na czym polega terapia poznawczo-behawioralna?

Założenia terapii poznawczo-behawioralnej najlepiej obrazuje stwierdzenie „Niepokoją nas nie rzeczy, lecz nasze mniemania o rzeczach” ( Epiktet z Hierapolis). Podstawowym założeniem podejścia poznawczo-behawioralnego jest to, że zaburzenia psychiczne wynikają z nie adaptacyjnych schematów poznawczych(przekonań) i dysfunkcyjnych postaw. Na życie każdego człowieka wpływa wiele schematów poznawczych, dotyczą one przekonań o sobie, relacjach ja-inni, na temat świata i otaczającej rzeczywistości. Schematy poznawcze są nasycone emocjami, osadzone we wspomnieniach i doświadczeniach. Ich treść jest związana z kulturą, religią, wykształceniem, statusem społecznym, płcią, pełnionymi rolami społecznymi. Są one formułowane na różnych etapach życia, a najsilniej są utrzymywane te, które powstały wcześnie i na których ukształtowanie miały wpływ osoby bliskie i znaczące np. rodzice. Część przekonań utrzymuje się przez całe życie niemal w niezmienionej formie, są zbiorem zasad i podstawowym systemem wartości, część przekonań podlega modyfikacji w procesie dorastania, kształcenia, nabywania doświadczeń życiowych, jeszcze inne tracą ważność. Przekonania te przekładają się na zasady rządzące naszymi zrachowaniami, wybory, strategie życiowe np. nie należy ufać ludziom. Bywa, że u podłoża schematów poznawczych znajdują się zniekształcenia poznawcze – dysfunkcjonalne założenia dot. własnej osoby, innych ludzi i ujawniają się w postaci automatycznych myśli. Model poznawczy zakłada, że dysfunkcjonalne wzorce myślenia są powodem: przeżywania negatywnych emocji, irracjonalnych zachowań, oraz w efekcie generuje objawy różnych zaburzeń. W odniesieniu do różnych zaburzeń występują inne i specyficzne, dysfunkcjonalne schematy poznawcze. Zgodnie z paradygmatem poznawczo-behawioralnym na przykład depresyjny nastrój i zachowanie są skutkiem zniekształceń poznawczych, w których dominuje: negatywna interpretacja wszystkich wydarzeń, pacjenci nie lubią samych siebie i negatywnie oceniają przyszłość. Innymi słowy za zachorowanie na depresję są odpowiedzialne nieracjonalne, dysfunkcjonalne schematy poznawcze w postaci automatycznie pojawiających się myśli, które dotyczą oceny nas samych, interpretacji zdarzeń i otaczającej rzeczywistości. Przyczyną zniekształceń poznawczych mogą być np. traumatyczne doświadczenia w dzieciństwie, wysoki poziom negatywnych i krytycznych rodzicielskich ocen. W procesie terapeutycznym dochodzi do weryfikowania i korygowania dysfunkcjonalnych, negatywnych założeń na temat własnej osoby, otaczającego świata i przyszłości, które to są podłożem depresyjnych objawów, oraz do uzyskania wglądu w zależność pomiędzy negatywnymi myślami i negatywnymi uczuciami, a przeżywanymi objawami. Terapeuta poznawczo-behawioralny dąży w procesie terapeutycznym do zmiany: zidentyfikowanie irracjonalnych przekonań, schematów poznawczych, które są przyczyną objawów zaburzenia, oraz zastąpienie irracjonalnych przekonań – racjonalnymi.

 

 

 

Psychoterapia poznawcza ma swoje uzasadnienie w leczeniu zaburzeń z kręgu schizofrenii.

Model poznawczo-behawioralny zwraca uwagę na znaczenie wzmacniania funkcji poznawczych, umiejętności społecznych, pozwala modyfikować nadwrażliwość na stres, która prowokuje nawroty choroby. Ma to szczególne znaczenie, ponieważ cechą schizofrenii jest ryzyko obniżenia sprawności funkcji poznawczych, upośledzenie umiejętności społecznych i osobnicza „genetyczna’ nadwrażliwość na stres. Terapia wyposaża pacjenta z diagnozą schizofrenii w narzędzia, dzięki którym nie jest bezbronny wobec zachorowania, daje szanse na zachowanie dobrej, jakości życia pomimo zachorowania.

Psychoterapia poznawczo-behawioralna zaburzeń odżywiania

Model poznawczo-behawioralny jest skuteczny i niezmiernie popularny w leczeniu zaburzeń odżywiania, anoreksji i bulimii. Celem terapii jest modyfikacja dysfunkcjonalnych przekonań na temat jedzenia i swojego ciała. Model i proces terapii koncentruje się nie tyle na etiologii  (ciągle nie jednoznacznej), ile na specyficznych czynnikach podtrzymujących zaburzenie, które zostały zidentyfikowane w teorii poznawczej.

Psychoterapia poznawczo-behawioralna ADHD

W leczeniu Zespołu Nadpobudliwości Psychoruchowej z Zaburzeniami Koncentracji Uwagi wykorzystywane są strategie i interwencje metody poznawczo-behawioralnej, zarówno wobec cierpiących dzieci i nastolatków, jak i ich rodziców ( redukcja stresu u rodziców poprzez trening rodzicielski). Treści poznawcze rodziców mogą utrudniać albo wspomóc interwencje terapeutyczne, z tego powodu terapeuta poznawczo-behawioralny pracuje również z rodzicami. Zaburzenie ADHD nie jest tylko domeną dzieci i nastolatków, jak się potocznie uważa, ale objawy ADHD dotykają również dorosłych, choć uznaje się, że z wiekiem ich nasilenie nieco maleje. Oferta terapii poznawczo-behawioralnej jest również pomocną metodą dla osób dorosłych.

Psychoterapia poznawczo-behawioralna zaburzeń lękowych

Psychoterapia poznawczo-behawioralna ma swoje uzasadnienie w zaburzeniach lęku uogólnionego, które cechuje nadmierne zamartwianie się, przeżywanie lęku, niepokoju, poczucie stałego zmęczenia, problemy z koncentracją, napięcie mięśniowe, kłopoty ze snem. Zgodnie z modelem objawy lęku uogólnionego, powstają na skutek błędów w przetwarzaniu poznawczym, polegającym na interpretowaniu i ocenianiu swoich doświadczeń w wypaczony, całkowicie arbitralny i skrajnie spersonalizowany sposób. Celem psychoterapii jest skorygowanie tych błędów, negatywnych przekonań. Efektem jest przekształcenie sztywnych i stereotypowych, nie przystosowawczych sposobów myślenia w bardziej adekwatne, elastyczne i realistyczne. Zaburzenia lęku uogólnionego, choć mogą wyglądać, jako łagodne zaburzenie, to jednak badania wskazują, że przewlekłość schorzenia, oraz współwystępowanie innych np. fobii społecznej, zaburzeń osobowości jest obciążająca dla pacjenta i wpływa znacząco na obniżenie jakości życia. Stosowanymi technikami jest również relaksacja, ćwiczenia desentyzacji.

Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne jest uznawane za jedno z podstawowych zaburzeń lękowych, które cechuje się uporczywymi, natrętnie powracającymi myślami, obrazami impulsami nawet, jeśli jesteśmy świadomi ich irracjonalności i bezzasadności. Kompulsje, to z kolei stereotypowe i powtarzalne zachowania, od których jest się trudno powstrzymać. W przypadku zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych, terapia poznawczo-behawioralna i technika ekspozycji z powstrzymywaniem reakcji pozwalająca na leczenie tych zaburzeń, zawdzięcza swój sukces żmudnymi i wybitnym badaniom klinicznym. Wiele projektów badawczych badających skuteczność tej metody wykazuje istotną i trwałą redukcję objawów obsesyjnych i kompulsyjnych.

Terapia poznawczo-behawioralna jest efektywną metodą leczenia w zaburzeniach afektywnych dwubiegunowych, fobii społecznych,zaburzeniach stresu pourazowego, uzależnieniach.

Podziel się wpisem
Facebook
Twitter
LinkedIn
Skomentuj wpis