ADHD u dorosłych – diagnoza i leczenie w Warszawie

ADHD – Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi

Zaburzenia hiperkinetyczne

Zaburzenie to charakteryzuje się trwałymi problemami w sferze behawioralnej i poznawczej, czyli problemami z utrzymaniem uwagi, kontrolą impulsywności i nadmierną ruchliwością. ADHD jest zaburzeniem mechanizmów samokontroli. U podłoża objawów ADHD istnieje przewaga procesów pobudzenia nad hamowaniem, nieprawidłowość procesów hamowania. Nadmierna aktywność, problemy z kontrolą zachowania, problemy z uwagą i koncentracją na zadaniach, pojawiają się i utrzymują we wszystkich sytuacjach i sferach funkcjonowania. Przez lata uważano, ze ADHD jest problemem tylko dzieci i w okresie adolescencji znika. Obecnie badania potwierdzają, że objawy ADHD występują u osób dorosłych i różnią się zależnie od płci. ADHD to spektrum, dlatego osoby z tą diagnozą mogą bardzo się różnić między sobą.
ADHD zdecydowanie ma wpływ na nie wykorzystanie całego potencjału intelektualnego, osobowościowego, zdolności i umiejętności społecznych, co bezpośrednio przenosi się na poczucie braku satysfakcjonującej jakości życia.

Czym jest ADHD u dorosłych?

Osoby dorosłe z diagnozą ADHD mówią o przeżywaniu nieustannego cierpienia, mówią o bólu istnienia i zmarnowanym życiu.

ADHD u dorosłych to:

• Niespełnione plany i ambicje, przy dobrym intelekcie i zdolnościach. Brak poczucia znaczących osiągnięć i w efekcie satysfakcji zawodowej.
• Bardzo poważne problemy w życiu prywatnym, w związkach partnerskich, w relacjach rodzinnych, z pełnieniem roli rodzica.
• Przekonanie, że poziom osiągnięć jest nie współmierny do umiejętności, potencjału intelektualnego i włożonego wysiłku.
• Poczucie wstydu, winy i upokorzenia w związku z miernymi osiągnięciami
• Niskie poczucie własnej wartości.
• Nieustający brak spokoju i zgiełk w mózgu, chaos i gonitwa myśli.
• Poza kontrolą automatyczne, mimowolne „odłączanie się”, frustrująca ciągła nieobecność mózgu. Nawet wysłuchanie w całości utworu muzycznego jest problemem, mózg odłącza się po kilku akordach.
• Będąc w jakiejś sytuacji społecznej, nagle odkrywają, że nic nie usłyszeli z tego czego słuchali, nic nie zobaczyli, nic nie pamiętają z tego na czym próbowali się skupić.
• Z trudem nadążają nad tokiem rozmowy.
• Nie kończą myśli, przeskakując do kolejnego wątku.
• Niski poziom samokontroli, impulsywność w słowach i czynach, gadulstwo.
• Są odbierani jako aroganci, grubiańscy,
• Szybka zmienność nastroju, stany emocjonalne są niespodziewane, nieprzewidywalne.
• Pozostawiają rzeczy, nieustannie je gubią.
• Impulsywność przejawia się w niekontrolowanych zakupach pod wpływem kaprysu
• Sprzątanie pokoju staje się wysiłkiem bo towarzyszy temu ciągła dekoncentracja i brak skupienia na zadaniu, pochłaniają ich uwagę jednocześnie inne bodźce.
• Nadpobudliwość nie pozwala na spokojne siedzenie i czekanie na swoją kolej,
• Niespokojność, stukanie palcami, podrygiwanie nogami, obgryzanie paznokci, zgrzytanie zębami.
• Porządek w jakimkolwiek obszarze ich funkcjonowania jest niemożliwy do osiągniecia
• Brak umiejętności relaksu i przekonanie, ze cały czas powinni coś robić
• Pozostawiają za sobą kolejne niezrealizowane plany, niespełnione ambicje

Tę grupę zaburzeń charakteryzuje wczesny początek. Już w wieku dziecięcym, zwykle w pierwszych 5 latach życia dziecka pojawiają się objawy nadmiernej aktywności, problemy z kontrolą zachowania, wyraźny brak umiejętności w utrzymaniu uwagi i koncentracji, brak trwałego zaangażowania w zadanie. Widoczny jest brak wytrwałości w poznawczym zaangażowaniu w działanie , ciągłe porzucanie aktywności na rzecz kolejnej, bez kończenia żadnej z nich, nadmierna nadaktywność dezorganizująca funkcjonowanie i bardzo słaba kontrola impulsywnego zachowania. Wszystkie te objawy mogą się utrzymywać w wieku szkolnym i dorosłym, choć z różnym nasileniem. Te cechy utrzymują się we wszystkich sferach funkcjonowania, we wszystkich sytuacjach i mają charakter przewlekły i utrwalony.

Bywa, że objawy ADHD stają się uciążliwe i są rozpoznawalne dopiero na poziomie wieku szkolnego.

Badania wskazują, że zaburzenie może występować – 2,5% dorosłych po 17 roku życia. Zdarza się, że objawy nadpobudliwości ruchowej wyciszają się w wieku dorosłym, a problemem pozostają zaburzenia uwagi.

Ocenia się, że występowanie wtórnych zaburzeń psychicznych z powodu ADHD dotyczy aż 80% osób z tą diagnozą.

Konsekwencje ADHD u dorosłych

Konsekwencjami ADHD mogą być: zaburzenia zachowania, nasilone zachowania opozycyjno-buntownicze, problemy i zaburzenia osobowości. Podwyższone ryzyko kształtowania się osobowości antyspołecznej nadużywanie substancji psychoaktywnych, uzależnienia, zaburzenia lękowe i depresyjne, problemy w relacjach interpersonalnych, społecznych. Zwraca uwagę podwyższone ryzyko współwystępowania zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych, tików.

Objawy ADHD korelują pozytywnie z takimi cechami jak lekkomyślność, brak rozwagi, niedojrzałość emocjonalna, niska samoocena oraz z zaburzeniami zachowania, które prowadzi do nieprawidłowej socjalizacji, kłopotów z dyscypliną, trzymaniem zasad i norm społecznych, problemów z prawem.

W wieku dorosłym objawy mogą stać się mniej nasilone, niektóre z nich mogą ustąpić i obraz zaburzenia może nie spełniać kryteriów rozpoznania, ale obniżony poziom funkcjonowania trwa nadal. Objawy zakłócają dobrą jakość życia.
Ważnym kryterium diagnostycznym jest obniżony poziom jakości życia, nawet objawy w częściowej remisji w wieku dorosłości mogą mieć wpływ na obniżony poziom funkcjonowania społecznego.

W wieku dojrzałym dzięki swojej inteligencji osoby dorosłe pokonują wiele objawów, nauczyli się mieć do pewnego stopnia je pod kontrolą. Dopiero gdy porównują swoje funkcjonowanie będąc na lekach, zdają sobie sprawę jaka jest różnica w funkcjonowaniu, z czym się borykali, ile wysiłku musieli włożyć w proces edukacyjny i budowanie satysfakcjonującej ścieżki rozwoju zawodowego, utrzymanie relacji społecznych.

Według obowiązującej klasyfikacji zaburzeń psychicznych wyróżnia się kilka postaci ADHD:

• ostać z przewagą nieuwagi. Spełnione są kryteria nieuwagi, ale nie kryteria typu nadpobudliwości, impulsywności
• Postać z przewagą nadpobudliwości, impulsywności
• Postać mieszana, oba kryteria dotyczące uwagi i nadpobudliwości są spełnione
• ADHD u dorosłych – Przyczyny

Uważa się, że genezą ADHD jest uwarunkowanie konstytucjonalne. ADHD jest zaburzeniem neurorozwojowym związanym z obniżoną aktywnością dopaminową układu nerwowego, co ma wpływ na wiele obszarów mózgu: korę przedczołową odpowiedzialną za koncentrację uwagi, układu limbicznego odpowiedzialnego za kontrolę emocji.

Zaburzenie ma charakter rodzinnego występowania. Badania pokazują, ze prawdopodobieństwo jego wystąpienia u rodziców lub rodzeństwa jest powyżej przeciętnej. Jednak naukowcy zwracają uwagę na fakt, że choć zaburzenie ma charakter uwarunkowań genetycznych, to jednak rozwija się w procesie interakcji ze środowiskiem, a środowisko rodzinne jest znaczące dla rozwoju objawów. Istnieje pogląd, że dziedziczy się predyspozycje do ADHD, ale czy ono uaktywni się i w jakim stopniu zależy od czynników środowiskowych.

ADHD u Dorosłych – Objawy

Głównymi cechami ADHD koniecznymi do rozpoznania są:

• Deficyt uwagi
• Nadmierna aktywność
• Zaburzenia uwagi, deficyt uwagi i nadmierna aktywność przejawiają się między innymi:
• Problemy ze skupieniem uwagi i utrzymaniem jej na zadaniu
• Brak wytrwałości
• Łatwość rozpraszania się
• Przedwczesne kończenie zadań
• Pozostawianie działań niedokończonych
• Z tych powodów unikanie długoterminowego wysiłku i zadań.
• Nie dostrzeganie szczegółów w zadaniu i dlatego popełnianie wielu błędów
• Słabe umiejętności organizacyjne
• Problemy z wywiązywaniem się z zadań, nie dotrzymywanie terminów
• Impulsywność w zachowaniu, podejmowaniu decyzji
• Lekkomyślność w sytuacjach ryzykownych
• Brak hamulców w relacjach społecznych
• Nie słuchanie, przeszkadzanie, przerywanie innym
• Nadmierna ruchliwość i gadatliwość
• Łatwość przekraczania zasad i norm społecznych
• Łatwość wchodzenia w konflikty, choć nie są zamierzone i celowe, i z tego powodu przeżywanie wyrzutów sumienia, poczucia winy
• Występowanie nasilonych zachowań agresywnych, buntowniczych, przestępczych

Objawy ADHD u dorosłego

W wieku dorosłym objawy ADHD mogą mieć nie specyficzny charakter. Osoba dorosła przez lata wypracowała sobie mechanizmy kontroli objawów i algorytmy postępowania, by optymalnie funkcjonować, jednak ADHD nadal się utrzymuje i w efekcie pojawiają się

• Stany lękowe, niepokoju,
• Stany depresyjne
• Stany drażliwości, pobudzenia, dysforyczności, niekontrolowane wybuchy złości i agresji
• Stany niecierpliwości, np. w codziennym wychowywaniu dzieci
• Problemy w budowaniu i utrzymywaniu stabilnych relacji
• Stany stałego poczucia zmęczenia fizycznego i problemy z relaksacją
• Ryzykowne zachowania i potrzeba silnej stymulacji, silnych wrażeń
• Problemy organizacyjne, związane z planowaniem, realizacją zadań i obowiązków zarówno w pracy jak iw domu, życiu prywatnym

ADHD u dorosłych – Diagnoza

Profesjonalna Diagnoza ADHD u dorosłego powinna być przeprowadzona przez psychologa klinicznego i lekarza psychiatrę.
Kompleksowa diagnoza ADHD, psychologiczna i psychiatryczna jest szczególnie istotna w przypadku osoby dorosłej, ponieważ objawy nie muszą być tak nasilone, jak w okresie dziecięcym i dorastania. Oznacza to, ze w procesie diagnostycznym wymagane jest różnicowanie z innymi potencjalnie występującymi zaburzeniami o podobnym obrazie. Prezentowane objawy hipotetycznie mogą świadczyć o chorobie afektywnej, zarówno depresji jak i manii, zaburzeniach osobowości, zaburzeniach lękowych a nawet psychozie schizofrenicznej czy zaburzeniach o podłożu organicznym.

Kto diagnozuje ADHD u dorosłego?

Psycholog kliniczny diagnozuje AHD u dorosłego w oparciu o bardzo szczegółowy wywiad i testy psychologiczne. W oparciu o diagnozę psychologiczną lekarz psychiatra decyduje o diagnozie i jeśli to koniczne z powodu nasilenia objawów, proponuje leczenie farmakologiczne. Bywa, że wystarczy diagnoza przeprowadzona przez psychologa klinicznego.

Testy psychologiczne w diagnozie ADHD u dorosłego

Testy psychologiczne, które stosuje psycholog kliniczny w diagnozie ADHD to:

• Test neuropsychologiczny MOXO
• Przesiewowy test DIVA 2.0

Leczenie ADHD u dorosłego

Leczenie ADHD powinno być poprzedzone profesjonalną diagnozą przeprowadzoną przez psychologa klinicznego. Forma leczenia powinna być zindywidualizowana i zależna od wskazań diagnostycznych. Efektywne leczenie w wielu przypadkach to podjęcie psychoterapii i równoległe włączenie leczenia farmakologicznego, które prowadzi lekarz psychiatra.

Jak leczyć ADHD u dorosłych ?

Podstawową forma leczenia jest psychoterapia. Skuteczną psychoterapią jest terapia prowadzona w nurcie poznawczo-behawioralnym i psychoedukacja. Bywa, że niezbędne jest podjęcie psychoterapii rodzinnej lub sesji psychoedukacji rodzinnej.
Bywa, że objawy ADHD wymagają włączenia leczenia farmakologicznego.

Czy ADHD u dorosłych, zespół nadpobudliwości ruchowej da się wyleczyć?

ADHD nie jest zaburzeniem, które można „całkowicie wyleczyć”. Niewątpliwie jednak, naukowa wiedza dotycząca specyfiki tego zaburzenia oraz współczesne leki, najnowszej generacji mogą zdecydowanie obniżyć nasilenie objawów i wzmocnić osiąganie satysfakcjonującą jakość życia. Profesjonalne, kompleksowe leczenie psychoterapeutyczno – farmakologiczne ma bezpośredni wpływ na możliwość wykorzystania całego potencjału pacjenta i zachowanie optymalnego dobrostanu psychicznego

Leczenie ADHD u dorosłego Warszawa

Centrum Medyczne Salus Pro Domo w Warszawieproponuje kompleksową diagnozę psychologiczno-psychiatryczną leczenie psychoterapeutyczne i farmakologiczne ADHD u dorosłego.