Wzierniki ginekologiczne służą uwidacznianiu szyjki macicy oraz wnętrza pochwy. Dobrze dobrane narzędzie pozwala na dokładne wykonanie oględzin struktur kobiecego ciała i wykonanie badania. Ponadto zastosowanie rozmiaru odpowiedniego do anatomii pacjentki zmniejsza odczuwany przez nią dyskomfort podczas wsuwania wziernika i jego rozszerzania.
Rozmiary wzierników wykorzystywanych do badań ginekologicznych
Wzierniki ginekologiczne nie mają uniwersalnego rozmiaru: https://sklep.meringer.pl/kategoria/ginekologia/wzierniki-ginekologiczne-i-akcesoria. Narzędzia te różnią się szerokością i długością łyżeczek, co wpływa na możliwe do uzyskania rozwarcie pochwy. W klasycznym modelu obie łyżeczki są wyprofilowane na kształt łódek: łączy je kolorowa zawleczka. Jej barwa nie jest bynajmniej przypadkowa. Informuje o wielkości łyżek:
- kolor żółty – łyżka ma szerokość 16 mm i długość 105 mm, co umożliwia rozwarcie na szerokość 57 mm;
- kolor biały – łyżka ma szerokość 20 mm i długość 107 mm, co umożliwia rozwarcie na szerokość 74 mm;
- kolor niebieski – łyżka ma szerokość 24 mm i długość 107 mm, co umożliwia rozwarcie na szerokość 75 mm;
- kolor czerwony – łyżka ma szerokość 26 mm i długość 107 mm, co umożliwia rozwarcie na szerokość 76 mm;
- kolor zielony – łyżka ma szerokość 30 mm i długość 107 mm, co umożliwia rozwarcie na szerokość 70 mm;
Wziernik ginekologiczny dostępny w różnych rozmiarach pozwala dobrać narzędzie do budowy anatomicznej pacjentki. Dzięki temu badanie nie jest dla niej źródłem dyskomfortu czy wręcz bólu.
Modele wzierników w gabinecie ginekologicznym
Najpopularniejsze są wzierniki w postaci dwóch wyprofilowanych łyżek połączonych zawleczką. Są one wykorzystywane m.in. do pobierania materiał do badania cytologicznego lub histopatologicznego.
Nie jest to jednak jedyny model tego typu narzędzi. Przy diagnostyce kobiet z problemem opadających ścian pochwy, a także przy wykonywaniu kolposkopii czy zabiegów z wykorzystaniem lasera i kriolipolizy – lekarz może wykorzystać wziernik z osłonką.
Do badania dziewcząt, które nie są jeszcze aktywnie seksualnie i w przypadku których zachodzi konieczność oględzin ścian pochwy i szyjki macicy – stosowany jest wziernik dziewiczy typu „Z”. Ma on niewielkie rozmiary, co pozwala wykonać bezpiecznie badanie bez ryzyka dostarczania pacjentce dyskomfortu i naruszenia ciągłości błony dziewiczej.
W przypadku kobiet otyłych najlepszym wyborem jest wziernik dwułyżkowy, których wyprofilowane ramiona są dłuższe. Wówczas skuteczniej odwodzone są zapadające się ściany pochwy, co stanowi dosyć częste powikłanie znacznej nadwagi. Wziernik dwułyżkowy wykorzystywany jest także w diagnostyce pacjentek bardzo wysokich, u których narządy rodne są naturalnie dłuższe. Zastosowanie wówczas klasycznego wziernika rodziłoby ryzyko niskiej precyzji badania. Ponadto utrudnione byłoby pobieranie materiału cytologicznego czy histopatologicznego.
Jednorazowe i wielorazowe modele wzierników w gabinecie ginekologicznym
W gabinetach ginekologicznych lekarze sięgają po wzierniki jednorazowe lub wielorazowe. Oba są równie bezpieczne zarówno dla lekarza, jak i pacjentki. Wybór powinien być podyktowany przede wszystkim specyfiką pracy w gabinecie.
W przypadku placówek medycznych, w których przyjmowanych jest każdego dnia wiele pacjentek, bardziej ekonomicznym rozwiązaniem będą akcesoria wielorazowe, które po każdym badaniu przekazywane są do sterylizacji. Natomiast w małych gabinetach lepiej sprawdzą się narzędzia jednorazowe, które po wykonaniu diagnostyki wyrzucane są do pojemnika na odpady medyczne i przekazywane do utylizacji.
Zastosowanie wzierników ginekologicznych
Badanie z wykorzystaniem wziernika przeprowadzane jest, dopiero gdy pacjentka zajmie wygodną pozycję w fotelu ginekologicznym. Uda powinna oprzeć na podstawkach, a pośladki wraz z biodrami nieco obniżyć. Dzięki takiemu ustawieniu badanie nie powinno być bardzo niekomfortowe.
Lekarz najpierw delikatnie rozchyla palcami dłoni (zabezpieczonej rękawicą jednorazową) wargi sromowe i delikatnie wsuwa wziernik zgodnie z osią kanału rodnego. Dopiero w kolejnym kroku przekręca narzędzie o 90 st. i powoli rozchyla łyżki, naciskając rękojeść wziernika.
Uwidocznienie wnętrza pochwy i szyjki macicy pozwala lekarzowi rozpoznać objawy infekcji intymnych, nadżerek czy innych chorób zmieniających wygląd błon śluzowych i wydzieliny. Dzięki zastosowaniu wziernika możliwe jest pobranie próbki do badania cytologicznego lub wycinka do analizy histopatologicznej. Po zakończeniu diagnostyki lekarz wyciąga wziernik, obracając go uprzednio o 90 st.
Źródła:
- A. Strama, A. Jaros i in. Pielęgnowanie pacjentki w wybranych procedurach w ginekologii, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2020.
