Petycja

.

.

W obliczu alarmujących danych statystycznych i doniesień raportów licznych badań naukowych wskazujących na lawinowo narastające zagrożenie rozpowszechniania się zjawiska zachorowalności na zaburzenia psychiczne, ze szczególnym uwzględnieniem depresji, w tym wśród dzieci i młodzieży,

Fundacja Pro Domo oraz związane z nią środowiska zaangażowane w sprawy zdrowia psychicznego Polaków zwracają uwagę na niepokojący brak podejmowania wystarczających i skutecznych wysiłków w skali Państwa, w celu doprowadzenia do zahamowania narastającej tendencji zagrożenia dla Zdrowia Psychicznego Obywateli w Polsce.

Z badań i danych statystycznych wynika, że 1,34 mln. Polaków w wieku produkcyjnym ocenia negatywnie swoje zdrowie psychiczne, skargi depresyjne dotyczą około 8 mln. osób, a  1,5 mln. ma rozpoznaną depresję, co oznacza, że 15 % mieszkańców zmaga się z tą chorobą. Każdego dnia depresja zbiera śmiertelne żniwo, w takim stopniu, jak rak piersi i bardziej niż rak trzustki, czy prostaty. Każdego dnia aż 16 Polaków odbiera sobie życie, co sprawia, że liczba ofiar jest większa niż w wyniku wypadków drogowych. Zanotowano istotny wzrost liczby samobójstw w 2013 r. – 6.097; to blisko 2.000 więcej niż w roku poprzednim. Rocznie około 230 młodych do 19 roku życia ginie śmiercią samobójczą. 20 – 60% chorujących na depresję podejmuje próbę samobójczą.

Obecnie szacuje się, że aż u 23,4 % osób wystąpiło choć jedno zaburzenie psychiczne w ciągu całego życia. Oznacza to, że można je stwierdzić w grupie ponad 6 mln. Polaków.

Na schizofrenię w Polsce choruje 1 mln. osób, przeciętna wieku to 38,5 lat. 73% pacjentów miało postawioną diagnozę przed 30 rokiem życia. Schizofrenię uważa się za chorobę ludzi młodych, największy procent  zachorowań  przypada na wiek adolescencji i wczesnej dorosłości, a więc na czas edukacji i podejmowania pierwszej aktywności zawodowej. 72% pacjentów w chwili postawienia diagnozy utraciło pracę. Wraz z trwaniem choroby, 90% pacjentów z liczbą hospitalizacji 5 i więcej straciło pracę. W 2010 r. 120 tys. osób z rozpoznaniem schizofrenii otrzymywało renty, na które ZUS przeznaczył ponad 940 mln zł, wydatki NFZ to – 450 mln. zł. Mężczyźni z rozpoznaniem schizofrenii umierają 15 lat wcześniej, a kobiety 12 lat wcześniej niż przedstawiciele populacji ogólnej, co jest rezultatem późnej diagnozy chorób somatycznych.

W związku z depresją NFZ wydaje rocznie 170 mln. zł, wydatki ZUS są 4,5 razy większe – 762 mln zł. W żadnej innej chorobie nie ma takiej dysproporcji w wydatkach ponoszonych przez ZUS i NFZ. Koszty społeczne wynikające z utraconej produktywności wynoszą 1 – 2,6 mld. zł rocznie. Rocznie z powodu depresji tracimy w Polsce 25.000 lat produktywności.

Fundacja Pro Domo, Pacjenci i Rodziny Pacjentów
stawiają retoryczne pytanie:

Jak wielkim problemem społecznym musi stać się zachorowalność na zaburzenia psychiczne i jakie śmiertelne żniwo muszą przynieść choroby psychiczne, aby odbyła się narodowa dyskusja zainicjowana przez Premiera naszego kraju na temat systemowych działań interdyscyplinarnych i międzyresortowych w dziedzinie ochrony zdrowia psychicznego w Polsce ?

Uważamy, że niezbędne jest podjęcie natychmiastowych działań na rzecz zdrowia psychicznego Polaków, w tym:

1. Opracowanie i wdrożenie Międzyresortowej Strategii Współdziałania, która obejmie swoimi działaniami profilaktykę i promocję zdrowia psychicznego. Podstawowymi podmiotami powinno być Ministerstwo Zdrowia, Ministerstwo Edukacji oraz Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
2. Zwiększenia procentowego nakładu z budżetu opieki zdrowotnej na opiekę psychiatryczną i psychoterapeutyczną. (Wydatki w Polsce na depresję = 3% budżetu na opiekę medyczną, podczas gdy w UE = 5,6% ).
3. Opracowania Standardów Strategii Profilaktyki, Prewencji, Diagnostyki i Leczenia Zaburzeń Psychicznych, które uwzględnią:
   • wprowadzenia świadczenia o nazwie Kompleksowa Ambulatoryjna Opieka Specjalistyczna dla pacjentów z zaburzeniami psychicznymi, a w szczególności zaburzeń depresyjnych (wzorem już funkcjonującego rozwiązania jest kompleksowa ambulatoryjna Opieka Specjalistyczna nad pacjentem z cukrzycą),
   • depresja musi być traktowana jako jednostka priorytetowa w obszarze chorób psychicznych i traktowana jako choroba śmiertelna, ze względu ryzyko samobójstwa,
   • wyznaczenie standardów oczekiwania na wizytę do specjalistów, lekarzy psychiatrów, psychologów i psychoterapeutów,
   • zapewnienie standardów nowoczesnego i kompleksowego leczenia farmakologicznego i zindywidualizowanych oddziaływań psychoterapeutycznych,
   • zapewnienie standardów profilaktyki i psychoedukacji społecznej w obszarze zdrowia psychicznego
   • zwiększenie refundacji leków przeciwdepresyjnych i przeciwpsychotycznych najnowszej generacji,
   • wprowadzenie zasad efektywnego modelu finansowania przez NFZ leczenia zaburzeń psychicznych w ramach kontraktów z NFZ,
   • zniesienie limitów związanych z realizacją świadczeń dla pacjentów z diagnozą zaburzeń psychicznych, a w szczególności z rozpoznaniem depresji, przez świadczeniodawców, mających umowy z NFZ,
   • dostępność kompleksowego leczenia w trybie ambulatoryjnym i dziennym, które uwzględnia szeroko rozumiane zindywidualizowane oddziaływania psychoterapeutyczne dla pacjentów i ich rodzin, pomoc społeczną oraz wspomaganą aktywizację zawodową,
   • wprowadzenie programów prewencji rentowej dla pacjentów z zaburzeniami psychicznymi, których celem będzie wzmacnianie zdrowia psychicznego, poprawa stanu zdrowia i powrót do aktywności zawodowej.

4. Objęcie dzieci i młodzież we wszystkich szkołach, na kolejnych etapach edukacji, systemowymi i długoterminowymi oddziaływaniami z zakresu profilaktyki zdrowia psychicznego, prewencji zaburzeń psychicznych, zapobieganiu ryzykownym stanom psychicznym, oddziaływaniami psychoedukacyjnymi z zakresu wzmacniania dobrostanu psychicznego, w tym czynników odpornościowych i chroniących przed problemami psychicznymi,  zachorowaniem na zaburzenia psychiczne. Objęcie działaniami promocji zdrowia psychicznego i psychoedukacji nauczycieli i rodziców.
5. Wprowadzenie w życie ustawowego prawa, które nakłada na europejskich pracodawców obowiązek podejmowania działań w zakresie zagrożeń dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników, w tym również dla zdrowia psychicznego. Wyróżnianie i nagradzanie przedsiębiorstw dbających o zdrowie psychiczne w pracy.
6. Włączenie zagadnień związanych ze zdrowiem psychicznym do ogólnej polityki bezpieczeństwa i higieny pracy w przedsiębiorstwach. Postulujemy zmianę polityki zatrudnienia i warunków pracy w przedsiębiorstwach. Koniecznym obowiązkiem państwa i pracodawców jest tworzenie systemu stabilizacji warunków pracy, dbałość o zdrowie psychiczne pracowników.
7. Zwracamy uwagę na konieczność podjęcia natychmiastowych działań związanych z przeciwdziałaniem stygmatyzacji społecznej i marginalizacji osób cierpiących z powodu zaburzeń psychicznych. W tym celu niezbędne jest stworzenie społecznej medialnej platformy porozumienia, której zadaniem będzie podniesienie poziomu edukacji społecznej w tym wymiarze. Postulujemy wprowadzenie zajęć psychoedukacyjnych w szkołach, których celem jest wiedza o zdrowiu psychicznym oraz kształtowanie empatii, tolerancji i zrozumienia wobec osób stygmatyzowanych.
8. Zwracamy uwagę, że zaniedbania w obszarze zdrowia psychicznego, dramatyczne warunki lokalowe wielu oddziałów psychiatrycznych, leczenie psychiatryczne, które często obywa się bez poszanowania praw i godności pacjentów, niski poziom wiedzy społecznej dotyczącej zaburzeń psychicznych, panujące mity i stereotypy wokół chorych psychicznie, brak jakiejkolwiek społecznej edukacji pogłębiają procesy stygmatyzacji i marginalizacji, obniżają standard jakości życia pacjentów i ich rodzin, a pacjenci z powodu wstydu często rezygnują bądź odwlekają szukanie specjalistycznej pomocy, co w rezultacie skutkuje nasilonymi objawami i koniecznymi hospitalizacjami.

Pacjenci z zaburzeniami psychicznymi doświadczają zarówno stygmatyzacji społecznej, jak i strukturalnej, która przejawia się brakiem krótkoterminowej dostępności do lekarza psychiatry, brakiem bądź ograniczoną dostępnością do oddziaływań psychoterapeutycznych, a przede wszystkim wyraża się ona w restrykcyjnej polityce refundacyjnej nowoczesnych leków przeciwpsychotycznych i przeciwdepresyjnych.

Występujemy w obronie praw i godności pacjentów cierpiących z powodu zaburzeń psychicznych, ponieważ oni sami o nie się nie upomną, bo taka jest natura tych chorób. Chcą pozostać anonimowi, aby uniknąć społecznej stygmatyzacji, nie doświadczać poczucia wstydu i lęku przed wyrzuceniem z pracy, ostracyzmu środowiska.

Specjaliści współpracujący z Fundacją Pro Domo deklarują współpracę w wyżej wymienionych obszarach związanych ze zdrowiem psychicznym.