Przez lata uważano, ze ADHD jest problemem tylko dzieci i w okresie adolescencji znika. Obecnie badania potwierdzają, że objawy ADHD występują u osób dorosłych i różnią się zależnie od płci. ADHD to spektrum, dlatego osoby z tą diagnozą mogą bardzo się różnić między sobą.
W wieku dorosłym objawy ADHD mogą mieć nie specyficzny charakter. Osoba dorosła przez lata wypracowała sobie mechanizmy kontroli objawów i algorytmy postępowania, by optymalnie funkcjonować, jednak ADHD nadal się utrzymuje i w efekcie pojawiają się:
Profesjonalna Diagnoza ADHD u dorosłego powinna być przeprowadzona przez psychologa klinicznego i lekarza psychiatrę.
Konsekwencjami ADHD mogą być: zaburzenia zachowania, nasilone zachowania opozycyjno-buntownicze, problemy i zaburzenia osobowości. Podwyższone ryzyko kształtowania się osobowości antyspołecznej nadużywanie substancji psychoaktywnych, uzależnienia, zaburzenia lękowe i depresyjne, problemy w relacjach interpersonalnych, społecznych. Zwraca uwagę podwyższone ryzyko współwystępowania zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych, tików.
Objawy ADHD korelują pozytywnie z takimi cechami jak lekkomyślność, brak rozwagi, niedojrzałość emocjonalna, niska samoocena oraz z zaburzeniami zachowania, które prowadzi do nieprawidłowej socjalizacji, kłopotów z dyscypliną, trzymaniem zasad i norm społecznych, problemów z prawem.
W wieku dorosłym objawy mogą stać się mniej nasilone, niektóre z nich mogą ustąpić i obraz zaburzenia może nie spełniać kryteriów rozpoznania, ale obniżony poziom funkcjonowania trwa nadal. Objawy zakłócają dobrą jakość życia.
Ważnym kryterium diagnostycznym jest obniżony poziom jakości życia, nawet objawy w częściowej remisji w wieku dorosłości mogą mieć wpływ na obniżony poziom funkcjonowania społecznego.
Zaburzenie to charakteryzuje się trwałymi problemami w sferze behawioralnej i poznawczej, czyli problemami z utrzymaniem uwagi, kontrolą impulsywności i nadmierną ruchliwością. ADHD jest zaburzeniem mechanizmów samokontroli. U podłoża objawów ADHD istnieje przewaga procesów pobudzenia nad hamowaniem, nieprawidłowość procesów hamowania. Nadmierna aktywność, problemy z kontrolą zachowania, problemy z uwagą i koncentracją na zadaniach, pojawiają się i utrzymują we wszystkich sytuacjach i sferach funkcjonowania.
ADHD zdecydowanie ma wpływ na nie wykorzystanie całego potencjału intelektualnego, osobowościowego, zdolności i umiejętności społecznych, co bezpośrednio przenosi się na poczucie braku satysfakcjonującej jakości życia.
Badania wskazują, że zaburzenie może występować – 2,5% dorosłych po 17 roku życia. Zdarza się, że objawy nadpobudliwości ruchowej wyciszają się w wieku dorosłym, a problemem pozostają zaburzenia uwagi.
Ocenia się, że występowanie wtórnych zaburzeń psychicznych z powodu ADHD dotyczy aż 80% osób z tą diagnozą.
Uważa się, że genezą ADHD jest uwarunkowanie konstytucjonalne. ADHD jest zaburzeniem neurorozwojowym związanym z obniżoną aktywnością dopaminową układu nerwowego, co ma wpływ na wiele obszarów mózgu: korę przedczołową odpowiedzialną za koncentrację uwagi, układu limbicznego odpowiedzialnego za kontrolę emocji.
Zaburzenie ma charakter rodzinnego występowania. Badania pokazują, ze prawdopodobieństwo jego wystąpienia u rodziców lub rodzeństwa jest powyżej przeciętnej. Jednak naukowcy zwracają uwagę na fakt, że choć zaburzenie ma charakter uwarunkowań genetycznych, to jednak rozwija się w procesie interakcji ze środowiskiem, a środowisko rodzinne jest znaczące dla rozwoju objawów. Istnieje pogląd, że dziedziczy się predyspozycje do ADHD, ale czy ono uaktywni się i w jakim stopniu zależy od czynników środowiskowych.
Profesjonalna Diagnoza ADHD u dorosłego powinna być przeprowadzona przez psychologa klinicznego i lekarza psychiatrę.
Kompleksowa diagnoza ADHD, psychologiczna i psychiatryczna jest szczególnie istotna w przypadku osoby dorosłej, ponieważ objawy nie muszą być tak nasilone, jak w okresie dziecięcym i dorastania. Oznacza to, ze w procesie diagnostycznym wymagane jest różnicowanie z innymi potencjalnie występującymi zaburzeniami o podobnym obrazie.
Psycholog kliniczny diagnozuje AHD u dorosłego w oparciu o bardzo szczegółowy wywiad i testy psychologiczne. W oparciu o diagnozę psychologiczną lekarz psychiatra decyduje o diagnozie i jeśli to koniczne z powodu nasilenia objawów, proponuje leczenie farmakologiczne. Bywa, że wystarczy diagnoza przeprowadzona przez psychologa klinicznego.
Testy psychologiczne, które stosuje psycholog kliniczny w diagnozie ADHD to:
Leczenie ADHD powinno być poprzedzone profesjonalną diagnozą przeprowadzoną przez psychologa klinicznego. Forma leczenia powinna być zindywidualizowana i zależna od wskazań diagnostycznych. Efektywne leczenie w wielu przypadkach to podjęcie psychoterapii i równoległe włączenie leczenia farmakologicznego, które prowadzi lekarz psychiatra.
Podstawową forma leczenia jest psychoterapia. Skuteczną psychoterapią jest terapia prowadzona w nurcie poznawczo-behawioralnym i psychoedukacja. Bywa, że niezbędne jest podjęcie psychoterapii rodzinnej lub sesji psychoedukacji rodzinnej.
Bywa, że objawy ADHD wymagają włączenia leczenia farmakologicznego.
Nasz zespół to uznani lekarze psychiatrzy oraz psychologowie i psychoterapeuci. Wśród których, są specjaliści z doświadczeniem pracy, jako Ordynatorzy Oddziałów Psychiatrycznych i Kierownicy Przychodni Psychiatrycznych, Lekarze i Psycholodzy Kliniczni pracujący w Klinikach Psychiatrycznych Instytutu Psychiatrii i Neurologii i innych Klinikach Psychiatrycznych w Warszawie.
ul. Nowogrodzka 44 lok.12
00-695 Warszawa
NIP 521-36-93-372