Schizofrenia hebefreniczna jest określana również, jako schizofrenia zdezorganizowana. Dominują objawy dezorganizacji i niedostosowania w zakresie: myślenia i wypowiadania się, reakcji uczuciowych i motywów działania. Objawy te kształtują charakterystyczny obraz choroby, bowiem powodują, że zachowanie chorego cechuje chaotyczność, zmienność, mała przewidywalność. Inne specyficzne objawy dla zaburzeń schizofrenicznych takie, jak urojenia i omamy mogą występować w niewielkim nasileniu bądź szczątkowej i zwiewnej fragmentaryczności urojeniowej, dereistycznej interpretacji wydarzeń (myślenie życzeniowe, nieliczące się z realizmem rzeczywistości).
Dezorganizacja funkcji psychicznych w schizofrenii hebefrenicznej
Synchronia – płynne myślenie, jest cechą prawidłowo funkcjonującej kory mózgowej i jest możliwe dzięki obwodowi: KOROWO – MÓŻDŻKOWO – WZGÓRZOWO – KOROWEMU. Płynne, skoordynowane sekwencje aktywności motorycznej i myśli jest konsekwencją błyskawicznego sprzężenia zwrotnego pomiędzy: korą i móżdżkiem, za pośrednictwem wzgórza. Istnieje wspólny mechanizm mózgowy, który koordynuje procesy neuronalne, które muszą ze sobą stale kooperować dla wspólnego celu. Dochodzi do stałej interakcji wewnątrz poszczególnych rejonów kory mózgowej, oraz pomiędzy rejonami kory. Prawidłowo funkcjonujący system pozwala na integrację, jak i segregację oraz koordynację wszystkich funkcji mózgu. Istnieje metastabilna równowaga pomiędzy tendencją poszczególnych grup neuronów do niezależnej aktywności i tendencją do łączenia się z całym systemem. Kora musi być w stanie w błyskawicznym tempie koordynować aktywność różnych jej rejonów.
Dezorganizacja Funkcji Psychicznych – Dysmetria Poznawcza jest fundamentalnym deficytem w schizofrenii, cechą hebefrenii. Jest związana ze strukturami i czynnościami płatów czołowych. Jest zespołem nieprawidłowych połączeń neuronalnych i osłabionej koordynacji sekwencji myśli i działania. Jest zaburzeniem metastabilnej równowagi integracji funkcji w obrębie różnych obszarów kory, tendencji poszczególnych zgrupowań neuronów do niezależnej aktywności oraz ich tendencją do łączenia się z całym systemem.
Dla przykładu: badania neuroobrazowe wskazują na to, że występujący zespół nieprawidłowych połączeń neuronalnych w schizofrenii – deficyt anatomicznej łączności pomiędzy rejonami kory, odpowiada za błędną percepcję rzeczywistości, która jest skutkiem błędnej asocjacji kory przedczołowej z tylnymi rejonami kory. W efekcie następuje przesunięcie czasowe, informacje są nieodpowiednio kojarzone, występują problemy z odróżnieniem rzeczy istotnych od mniej istotnych, dochodzi do nadmiernej ekspresji lokalnych informacji w poszczególnych rejonach kory.
Schizofrenia Hebefreniczna – Objawy
Objawy Hebefrenii – dezorganizacji myślenia i zachowania:
- Natłok myśli,
- Rozkojarzenie, ześlizgi myślowe, brak logiczności, wielowątkowość, chaotyczność w myśleniu,
- Niezwykłe treści myślenia,
- Myślenie stereotypowe,
- Alogia, ubóstwo treści myślenia, wypowiedzi,
- Trudności w myśleniu abstrakcyjnym,
- Wypowiedzi lekceważące, wymijający charakter wypowiedzi,
- Wypowiedzi niespójne, mogą zawierać wewnętrzną opozycję,
- Brak związku odpowiedzi z pytaniem,
- Brak płynności wypowiedzi, zubożenie myślenia, mowy i języka,
- Perseweracje,
- Neologizmy,
- Zaburzenia uwagi, koncentracji,
- Dezorganizacja pojęciowa,
- Wypowiedzi odbiegają od konwencji społecznej, dlatego są trudne do zrozumienia,
- Tendencje do pseudofilozofowania, „ głupkowatości”,
- Angażowanie się w długie, pozbawione sensu rozmowy,
- Osłabiona umiejętność zdobywania i przyswajania nowych informacji,
- Zaburzenia woli, motywacji, utrzymania celowej aktywności,
- Nastrój płytki, niedostosowany, któremu często towarzyszy chichotanie, samozadowolenie i wyniosłe zachowanie.
- Niedostosowany afekt, nieadekwatność i spłycenie reakcji emocjonalnych,
- Nieodpowiedzialność i nieprzewidzialność w zachowaniu,
- Dziwaczne zachowania, niespójność i absurdalność zachowań,
- Zachowania krnąbrne, nietaktowne,
- Zachowanie sprawiające wrażenie pozbawionego uczuć, empatii i celu,
- Okresy agresywności, nadpobudliwości, nieprzyjemne uwagi pod adresem innych
- Brak wrażliwości na zewnętrzne bodźce,
- Wesołkowatość, błazenada,
- Manieryzmy, grymasowanie.
- Wybuchy nieadekwatnego i niekontrolowanego śmiechu,
- Osłabiona koordynacja motoryczna, zubożenie psychomotoryczne,
- Skargi na dziwaczne doznania dot. własnego ciała, narządów wewnętrznych, np. „wyprany, wycięty mózg”,
- Pogorszenie funkcjonowania społecznego i nieporadność, marginalizacja społeczna,
- Brak planu i wytrwałości w działaniu, celowej działalności. Charakterystyczne zachowania pozbawione celu i planu.
- Powierzchowne i zmanierowane zajmowanie się religią, filozofią, abstrakcyjnymi tematami (pseudofilozofowanie),
- Brak wglądu, krytycyzmu do przeżywanych objawów choroby, problemów psychicznych, trudności życiowych. Objawy nie poddają się perswazji.
Uważa się, że postać hebefreniczna schizofrenii przejawia tendencje do gorszego długoterminowego rokowania. Najczęściej pierwsze zachorowania przypadają na wiek pomiędzy 15 a 25 rokiem życia.
Schizofrenia Hebefreniczna – Leczenie
Leczenie schizofrenii hebefrenicznej, jak każdej postaci tej choroby powinno być kompleksowe i zindywidualizowane. Bezwzględnie wskazaną, podstawową formą pomocową jest leczenie farmakologiczne, które powinno być komplementarne z oddziaływaniami psychoterapeutycznymi. Terapia w schizofrenii hebefrenicznej szczególnie wymaga zindywidualizowanego podejścia ze względu na specyficzne objawy dezorganizacji myślenia i zachowania. Istotnym elementem kompleksowych oddziaływań psychoterapeutycznych jest rehabilitacja poznawcza, ćwiczenie funkcji poznawczych oraz psychoterapia rodzinna.
