Definicja
Amnezja dysocjacyjna należy do zaburzeń dysocjacyjnych, które są uwarunkowane psychogennie i należą do grupy zaburzeń psychicznych o charakterze nerwicowym, związanym z silnie traumatycznym życiowym wydarzeniem lub konfliktem wewnątrzpsychicznym, z którym osoba nie jest w stanie sobie poradzić.
Przyczyny amnezji dysocjacyjnej
Zaburzenie jest dezintegracją funkcji osobowościowych i utratą świadomości kontroli nad nimi. W urazowej sytuacji, w której dochodzi do przeżywania silnego lęku, a jednostka nie jest w stanie poradzić sobie, zostają uruchamiane mechanizmy obronne, których celem jest wyparcie ze świadomości, „wymazanie z pamięci” przykrych doznań i utrzymanie w ten sposób równowagi psychicznej.
Objawy amnezji dysocjacyjnej
Amnezja dysocjacyjna jest to niepamięć ważnych, bieżących wydarzeń życiowych oraz informacji o swojej tożsamości i przeszłości. Zazwyczaj koncentruje się wokół traumatycznego wydarzenia, które jest bezpośrednią przyczyną zaburzenia. Diagnostyczna jest częściowa lub całkowita niepamięć wydarzeń świeżych, swojej tożsamości, przeszłości. Ma ścisły związek z obiektywnie istniejącym urazowym wydarzeniem i obronnym psychologicznym mechanizmem, który można określić – „ lepiej jest nic nie wiedzieć, nie pamiętać niż przeżywać emocjonalnie traumatyczne wydarzenie”. Zaburzenie utrzymuje się najczęściej kilka dni, niepamięć jest częściowa i wybiórcza ma charakter niepamięci wstecznej. Może mieć charakter amnezji wstecznej, wówczas dotyczy wydarzeń bezpośrednio przed urazowym zdarzeniem lub amnezji następczej, która obejmuje okres bezpośrednio po urazie. Amnezja częściowa – selektywna dotyczy tylko niektórych, najbardziej bolesnych elementów traumatycznego wydarzenia.
Amnezja całkowita i uogólniona, potocznie określana, jako całościowa jest niezwykle rzadko diagnozowana i wówczas określa się ją, jako fugę dysocjacyjną. Amnezji mogą towarzyszyć objawy zaburzeń afektywnych, poczucie zagubienia. Nasilenie występowania tego zaburzenia jest związane z nasilonymi stresogennymi czynnikami takimi jak: narażenie na stany pola walki, katastrofy, akty terrorystyczne.
Leczenie amnezji dysocjacyjnej
Rozpoznanie amnezji dysocjacyjnej wymaga wnikliwej diagnozy, która wykluczy organiczne, przyczyny zaburzenia, bowiem utrata pamięci świeżej jest częstym objawem stanów neurologicznych, skutkiem uszkodzenia mózgu czy wynikiem zaburzeń somatycznych. Luki pamięciowe mogą być następstwem nadużywania alkoholu, leków, zatrucia i znacznego wyczerpania. Mogą być objawem świadomej symulacji.
Podstawowa formą leczenia, jak w każdym zaburzeniu o charakterze psychogennym jest psychoterapia. W indywidualnych przypadkach stosuje się równolegle leczenie farmakologiczne. Do stosowanych leków należą między innymi benzodiazepiny, stosowane pod ścisłą kontrolą lekarza psychiatry, inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny, niskie dawki neuroleptyków o działaniu przeciwlękowym i uspokajającym.
Centrum Medyczne Salus Pro Domo w Warszawie świadczy usługi diagnostyczne i kompleksowe leczenie psychofarmakologiczne zaburzeń dysocjacyjnych.
